Batalion Rudinsko - trepački u ratovima 1912 -1915 / Milutin Radosavov Drašković Beograd 2002. Tvrd povez, ćirilica, ilustrovano, LIII + 809 strana. Knjiga je nekorišćena (nova). Arhiva Rudinsko-trepačkog bataljona (bataliona), nakon gotovo devet decenija izvire kao ponornica netaknuta bistra na svetlost dana, da joj ”pokoljenja sude”. Sa sobom obznanjuje kvadratiće mozaika koji oslikavaju jedan bataljon u borbi za otečestvo kroz tri rata u vremenu nešto dužem od tri godine. Arhivski vojnički milje ove jedinice čine sudbine učesnika ratnika sačuvane sa većom ili manjom oštrinom pamćenja utisnutog u papir. Ono što je zapisano i sačuvano dovoljno govori o najvažnijem, da je ova jedinica, Rudinsko-trepački bataljon pet hrabrih četa, slavno iznela na svojim plećima ulogu koju joj je vreme i prostor dodelio. Arhivska građa sadrži samo onoliko opisana događanja vezana za vojnike, starešine na komandnim dužnostima koliko je to nužno ratna prepiska komandanata i komandira zahtevala. Iznošenjem izvornih (originalnih) dokumenata, do sada neobjavljenih, ova knjiga nesumnjivo obezbeđuje događajima iz perioda za koje je vezana svoje mesto u istorijskoj nauci. Iznošenjem ovih netaknutih svedočanstava u hronološkom nizu njihovog nastajanja odražava odnos poštovanja prema akterima ovog dela istorije, pred senima hrabrih i časnih ljudi. Prepiska komandi i pojedinaca sama za sebe priča priču potomcima — da se zna i da se ne zaboravi. Arhivu Rudinsko-trepačkog bataljona je stvarao njen komandant, kapetan Spasoje Drašković, do svoje pogibije. Njegova prepiska sa višom komandom govori o dostojnoj a nažalost kratkoj karijeri ovog oficira, sposobnom starešini i pravednom čoveku kadrom za borbu sa puškom i bez nje. Izveštavajući pretpostavljene i primajući naređenja od njih, sačuvavši pisani trag o tome, oslikao je sebe i svoj junački bataljon `kadrog stići i uteći i na strašnom mestu postojati`... ... Pored arhivskog materijala, autor je knjigu dopunio svedočenjima potomaka heroja iz arhive, iznetim kroz pismenu prepisku. Ova svedočenja unekoliko proširuju već poznatu sliku ljudske i vojničke vrednosti učesnika ratovanja Rudinsko-trepačkog bataljona i Vučedolske brigade. Kazivanja o bataljonu se obogaćuju pričama iz postarhivskog perioda koja uglanom izazivju čuđenje nad daljim sudbinama preživelih. Ne mali broj od ovih srčanih i časnih ljudi, i pored visokih odlikovanja, je nezasluženo i nepravedno u daljim političkim previranjima doživeo kobne sudbine. Knjiga je svedočanstvo o ljudima koji su nepokolebljivo, bezpogovorno, vojnički branili ideju opstanka svog nacionalnog bića, dostojno čineći deo poznate šire celine ratovanja u tom periodu, kao i deo neprekinute tradicije vremena koja su prethodila ovom vremenu. Izlaskom iz štampe ova knjiga stavlja na uvid javnosti više od 1.700 izvornih dokumenata koji mogu korisno poslužiti istoričarima i vojnim analitičarima za upoznavanje tadašnjeg načina ratovanja. Poseban značaj knjiga ima u čuvanju uspomene na učesnike ratnih zbivanja i negovanje tradicije oslobodilačkih ratova crnogorskog i srpskog naroda. Pukovnik Dragoslav Gregorić